Mô hình nông - lâm kết hợp là giải pháp gia tăng giá trị sản xuất trên một đơn vị diện tích đất và duy trì lâu bền sức sản xuất của đất cho người dân vùng trung du và miền núi. Từ năm 2019, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã triển khai mô hình này với quy mô 11 ha ở huyện Vĩnh Linh và Gio Linh. Qua quá trình triển khai mô hình đã mang lại những tín hiệu hết sức khả quan.
Cán bộ kỹ thuật kiểm tra các cây trồng trong mô hình nông - lâm kết hợp
Trên cơ sở điều kiện sẵn có của gia đình, anh Phan Văn Lộc, thôn An Bình, xã Gio An, huyện Gio Linh được Trung tâm Khuyến nông hỗ trợ triển khai mô hình nông lâm kết hợp cây lâm nghiệp, cây ăn quả lâu năm trồng xen các cây trồng ngắn ngày và dành một phần đất cho chăn nuôi trên diện tích 8,0ha. Trong mô hình này các giống cây đưa vào trong mô hình là keo lai, cam V2, cam xã đoài, bưởi da xanh và ổi lê, với mục đích giúp cho gia đình anh có nguồn thu nhập dài hạn. Các cây trồng khác như cây dưa hấu, các cây rau được đưa vào trồng xen trên diện tích đang canh tác các loại cây ăn quả và một phần đất trong mô hình dành cho hoạt động chăn nuôi.
Qua quá trình triển khai mô hình đã thể hiện rõ khả năng thích ứng cao, từ tỉ lệ sống cũng như khả năng sinh trưởng phát triển của cây trồng, tỉ lệ sống các cây trồng đều đạt trên 95%. Đến nay, các cây trồng dài hạn đã đâm chồi ra lộc, Trung tâm Khuyến nông tiếp tục phối hợp với các địa phương theo dõi tình hình sinh trưởng, phát triển của các cây trồng, các đối tượng sâu bệnh phát sinh gây hại để có biện pháp chỉ đạo chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh kịp thời.
Song song với đó để tạo nguồn thu nhập lấy ngắn nuôi dài. Năm 2020, Trung tâm Khuyến nông đã triển khai mô hình trồng dưa hấu phủ bạt nilon và mô hình chăn nuôi gà. Qua quá trình triển khai cho thấy với việc triển khai mô hình nông - lâm kết hợp này đã bắt đầu có nguồn thu từ năm thứ 2.
Anh Phan Văn Lộc đang thu hoạch dưa hấu trong mô hình nông - lâm kết hợp
Việc triển khai các mô hình nông lâm kết hợp của Trung tâm Khuyến nông được các hộ dân đánh giá cao, qua đây giúp họ biết cách tận dụng có hiệu quả diện tích đất sẵn có, từ nguồn chi phí đầu tư không quá nhiều nhưng năng suất lại ổn định và cho thu nhập đều đặn. Với sự đa dạng về sản phẩm đầu ra, cho thu hoạch vào nhiều thời điểm khác nhau trong năm và không phải bỏ nhiều kinh phí đầu tư cùng một lúc nên mô hình nông - lâm kết hợp đã đem lại hiệu quả và cho thu nhập cao cho người nông dân . Nhờ có sự đa dạng về loại sản phẩm đầu ra đã góp phần giảm rủi ro về thị trường và ảnh hưởng của giá cả tiêu thụ sản phẩm.
Trong điều kiện biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng như hiện nay thì nông - lâm kết hợp là một mô hình phát triển mang tính bền vững. Thông qua việc triển khai mô hình đã giúp cho các hộ dân trên địa bàn hiểu biết, nắm được các kỷ thuật và áp dụng vào sản xuất. Với mô hình này vừa có thể nâng cao thu nhập cho người dân trên một đơn vị diện tích, vừa duy trì diện tích rừng chống xói mòn rửa trôi đất, góp phần giảm tải hiệu ứng nhà kính, vừa làm lợi và bền vững với môi trường.
Phan Việt Toàn