Công tác quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản; hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản theo quy định của pháp luật trên địa bàn tỉnh những năm gần đây đã được chính quyền các cấp quan tâm. Đặc biệt, UBND tỉnh thường xuyên chỉ đạo Sở TN-MT chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng, các địa phương tăng cường công tác quản lý nhà nước; tiến hành các cuộc thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản.
Khai thác đất làm vật liệu san lấp trên địa bàn huyện Hải Lăng
Huyện Đakrông hiện có 4 điểm khai thác cát sỏi đã được cấp phép. Trong đó bao gồm: Công ty THNN Nguyên Đức Hà hiện đang khai thác tại thôn Na Nẫm, xã Triệu Nguyên; Công ty TNHH MTV Phúc Lan đang khai thác tại địa phận thuộc thôn Ba Rầu, xã Mò Ó; Công ty TNHH Xây dựng số 9 hiện đang được cấp phép khai thác tại thôn A Vương, A Liêng, xã Tà Rụt và HTX khai thác và sản xuất vật liệu xây dựng Đakrông hiện đang khai thác tại khu vực sông thuộc thị trấn Krong Klang. Tổng diện tích được cấp phép hơn 14,3 héc ta. Trữ lượng khai thác khoảng hơn 400.000m3. Trong đó, Công ty TNHH Xây dựng số 9 có diện tích khai thác được cấp phép lớn nhất với 6,48 héc ta và tổng trữ lượng khai thác hơn 177.800m3. Việc cấp phép đã phân định rõ ranh giới khai thác nên hạn chế thấp nhất tình trạng ô nhiễm môi trường, sạt lở đất và những hệ lụy khác.
Ngoài ra, các ngành chức năng cùng với chính quyền địa phương tại đây đã thường xuyên tổ chức kiểm tra và xử phạt nhiều trường hợp khai thác cát sỏi trái phép, tình trạng này đã dần được chấn chỉnh.
Theo thống kê, trên địa bàn tỉnh hiện có 29 giấy phép khai thác khoáng sản đang còn hiệu lực. Trong đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường ( TN&MT) cấp 7 giấy phép khai thác ti tan, cát trắng và vàng trên địa bàn các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, Hải Lăng, Đakrông cho 6 doanh nghiệp, UBND tỉnh cấp 22 giấy phép khai thác đá, cát sỏi lòng sông làm vật liệu xây dựng thông thường, sét làm gạch ngói và ti tan. Ngoài ra, UBND tỉnh, UBND huyện các huyện thị cũng đang quản lý hàng chục điểm khai thác đất làm vật liệu san lấp trên địa bàn.
Đến nay, ngành TN&MT đã hoàn thành khoanh vùng cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh; quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng các loại khoáng sản thuộc phạm vi quản lý đến năm 2020, có tính đến năm 2030; thực hiện khoanh định khu vực có khoáng sản phân tán, nhỏ lẻ, khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản; thẩm định, phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản theo quy định. Đã thu 61 tỉ đồng tiền cấp quyền khai thác khoáng sản (giấy phép UBND tỉnh cấp 29,2 tỉ đồng; giấy phép do Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp 31,8 tỉ đồng).
Trong quá trình khai thác khoáng sản, nhìn chung các doanh nghiệp chấp hành tương đối đầy đủ các quy định của pháp luật như khai thác theo giấy phép được cấp, khai thác trong diện tích được thuê; công tác hoàn trả mặt bằng và trồng cây trên diện tích đã được khai thác; thực hiện giám sát môi trường định kỳ theo báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc cam kết bảo vệ môi trường. Đặc biệt, nhiều đơn vị khai thác khoáng sản đã gắn liền với chế biến sâu và làm tốt công tác bảo vệ môi trường; kê khai và nộp phí bảo vệ môi trường đối với nước thải; thực hiện báo cáo định kỳ trong hoạt động khoáng sản, đồng thời có những đóng góp nhất định trong giải quyết việc làm, lao động ở các địa phương.
Cần khẳng định, thời gian qua, công tác quản lý nhà nước về khoáng sản được tỉnh Quảng Trị quan tâm chỉ đạo, các ngành, địa phương địa phương phối hợp chặt chẻ nên hoạt động khoáng sản trên địa bàn đã đi vào nề nếp, công tác quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản đã được tăng cường. Tình trạng khai thác trái phép đã giảm hơn trước đây. Công tác thanh, kiểm tra hoạt động khoáng sản có hiệu quả.
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý tài nguyên khoáng sản, đảm bảo khai thác, sử dụng tài nguyên khoáng sản hợp lý, hiệu quả, tiết kiệm, bảo vệ môi trường thì công tác tuyên truyền, giáo dục và phổ biến pháp luật về lĩnh vực tài nguyên và môi trường; xử lý nghiêm các hành vi bảo kê, tiếp tay, bao che, dung túng hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép theo quy định; nâng cao nhận thức của nhân dân về khoáng sản và bảo vệ khoáng sản chưa khai thác, không tiếp tay cho hoạt động khai thác khoáng sản trái phép.
Thời gian đến, các đơn vị được cấp phép cần thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về khoáng sản trong quá trình khai thác; tuân thủ quy trình trong hoạt động khoáng sản, bảo đảm an toàn lao động, vệ sinh lao động và bảo vệ môi trường, cắm mốc giới khu vực được cấp phép. Bên cạnh đó, ngành TN&MT sẽ phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả với các địa phương liên quan trong việc quản lý, kiểm tra, xử lý vi phạm đối với hoạt động khoáng sản, nhất là ngăn chặn hoạt động khai thác khoáng sản khu vực giáp ranh địa giới hành chính, đặc biệt là cát, sỏi lòng sông, đất san lấp để qua đó nâng cao hiệu quả công tác quản lý tài nguyên khoáng sản trên địa bàn.
Minh Dương – Minh Trí