Về làng Đâu Bình vào những ngày cuối tháng 4 đáng nhớ khi tiết trời đã bắt đầu mùa nắng hạ. Chiếc cổng làng dù ghi địa danh hành chính vẫn không quên nhắc nhở cội nguồn. Đây là địa bàn cực Tây của xã Cam Tuyền ( Cam Lộ) vừa không xa sông lại vừa gần với núi.
Cổng làng Đầu Binh1( Kim Đâu)
Thôn Đâu Bình hôm nay gộp từ thôn Đâu Bình 1 với khoảng 65 hộ và thôn Đâu Bình 2 khoảng 35 hộ. Tìm hiểu lịch sử sẽ thấy gốc gác của cư dân Đâu Bình vốn là người từ đồng bằng lên đây từ hơn hai thế kỷ trước, gốc gác gần Ngã Tư Sòng, nơi xuất phát của con đường thượng đạo xuyên sơn từ Đông sang Tây Quảng Trị. Trải qua những thử thách của thú dữ, bệnh tật hiểm nghèo thưở khai sơn phá thạch cũng như sau này trong chinh chiến, đạn bom, thiên tai địch họa, Đâu Bình vẫn lặng lẽ, bền gan quyết chí xây dựng cuộc sống làng quê cho đến hôm nay.
Trải qua binh đao tao loạn, nắng lửa gió Lào, ngôi đình làng Đâu Bình có từ xưa dù không hoành tráng vẫn sừng sững giữa cánh đồng làng khi đất trời khô khát. Người quê dù đi đâu về đâu thì vẫn không bao giờ sao nhãng chuyện tâm linh và vẫn một lòng hướng về tiên tổ của mình. Nếp gỗ đình nhiều chỗ còn vẹn nguyên dù thời gian tồn tại cũng dài bằng cả đời người. Từ nơi trang trọng, tôn nghiêm nhất của làng câu chuyện quá khứ đã sống lại với hôm nay. Ông Trần Trung Hiếu, Trưởng làng Đâu Bình kể với chúng tôi về lịch sử làng quê trong niềm phấn khởi, tự hào.
Đường làng Đầu Bình 1
So với những làng quê khác, Đâu Bình có phần xa xôi hơn nhưng bù lại đất rộng người thưa cũng là thế mạnh của bà con nơi đây trong quá trình sinh cơ lập nghiệp. Có thể hình dung khu vực này ngày xưa núi đồi bao bọc. Chắc tiền nhân cũng đã nhắm đến tương lai nên chọn vùng quê này ăn ở dài lâu, từ thế hệ này sang thế hệ khác, đời đời kiếp kiếp để quê hương mãi mãi trường tồn trong thái bình thịnh vượng như tên đất đã kỳ vọng gởi gắm chân tình. Từ thuở khai cơ lập nghiệp, đức tính cần cù đã rèn giũa cho con người đất này chịu thương chịu khó, đúng nghĩa chân quê một nắng hai sương. Họ đã ra sức đắp bồi cho gia đình, làng xóm, đã cứng cỏi trước muôn vàn gian lao để lập làng dựng xóm, tạo nên đức tính kiên cường, bền bỉ, đó chính là gia tài quý giá nhất cha truyền con nối, để làng quê qua nhiều phen nghiêng ngả vẫn trường tồn cho đến hôm nay.
Đi trong Đâu Bình hôm nay, mặc dù thời tiết khắc nghiệt nhưng vẫn có thể cảm nhận sức sống trường cửu của một vùng quê phía thượng nguồn Bắc sông Hiếu. Làng quê này đã tận dụng những thế mạnh tự nhiên để phát triển cây công nghiệp ngắn ngày như cây lạc, thường trồng ở những bãi bồi ven sông hoặc những đồng đất thích hợp gần nguồn nước từ công trình thủy lợi Đá Mài-Tân Kim. Đó cũng là cách người dân Đâu Bình lấy ngắn nuôi dài để đầu tư cho cây công nghiệp dài ngày, cho trồng rừng và chăn nuôi đại gia súc. Bên cạnh việc tăng cường trồng lạc, trồng ngô người dân còn trồng rừng, trồng cây cao su và coi đó là một trong những hướng xóa đói giảm nghèo có hiệu quả của địa phương. Bằng tất cả những tâm lực và khát vọng vươn lên của bà con, vùng quê này đã vượt qua nhiều khó khăn thử thách để dựng xây cuộc sống ngày càng no ấm.
Đình làng Đầu Bình 1 (Kim Đâu)
Đi trong Đâu Bình hôm nay trên những con đường nhựa thênh thang hay những đường bê tông vững chãi sẽ cảm nhận đầy đủ hơn những đổi thay ở một vùng quê ngày xưa cũng được coi là lam sơn chướng khí. Nay bằng tâm lực của nhiều thế hệ gắn bó với mảnh đất này thì quê hương ngày càng có thêm những dấu hiệu tốt lành cho một cuộc sống ngày càng tươi thêm hy vọng. Những quang cảnh nông thôn no ấm, bình an càng vun đắp thêm tình yêu đối với những gì là thiêng liêng nhất với mỗi đời người trên muôn nẻo cần lao. Gương mặt của làng quê là gương mặt con người được hun đúc qua nhiều năm tháng, qua nhiều đời người, đã tạo nên một nội lực Đâu Bình, giản dị mà sắt đá, chân tình mà cương quyết, rạch ròi mà chung thủy. Những đức tính đã khắc họa nên hình hài, dáng vóc của một làng quê qua muôn vàn sóng gió.
Cuộc sống vẫn đi lên dù gặp nhiều cam go qua thiên tai dịch bệnh nhưng vẫn luôn nhìn về phía trước, vẫn luôn vận động để đổi thay theo chiều hướng tích cực. Đâu Bình cũng thế. Làng quê hôm nay không còn hộ nghèo cũng là một minh chứng hùng hồn khi người dân nơi đây quyết chí bền gan muốn đổi thay số phận đời mình, đổi thay hình ảnh của quê hương để mỗi ngày qua là một ngày ý nghĩa, để làng quê luôn có những niềm vui mới, gương mặt mới từ đường thôn ngõ xóm, từ mỗi ngôi nhà ấm cúng, từ những cảnh vật quen thuộc và tràn ngập yêu thương da diết nơi chôn nhau cắt rốn. Tất cả sẽ là những sắc màu, thanh âm hứa hẹn vào một tương lai với rất nhiều ước mơ và hy vọng.
Xuân Dũng