Hiện nay, tỉnh Quảng Trị đang tập trung thu hút đầu tư phát triển các dự án du lịch với những hoạt động xúc tiến đầu tư sôi động. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn có những dự án được phê duyệt đầu tư nhưng chây ỳ kéo dài, nguy cơ chỉ là bánh vẽ. Dự án khu du lịch sinh thái Rú Lịnh tại huyện Vĩnh Linh sau một thời gian dài được UBND tỉnh Quảng Trị phê duyệt, thực hiện giao đất, động thổ dự án, đến nay dự án này vẫn còn nằm trên giấy, trong khi diện tích đất sản xuất của người dân nằm trong vùng dự án đã bị thu hồi. Thiếu khả thi và lãng phí tài nguyên là thực tế bất cập tại dự án khu du lịch sinh thái Rú Lịnh.
Bãi đất trống này là nơi động thổ khởi công dự án khu du lịch sinh thái Rú Lịnh
Rừng nguyên sinh Rú Lịnh thuộc địa bàn hai xã Vĩnh Hòa, Vĩnh Hiền, huyện Vĩnh Linh có diện tích hơn 100 ha được phân loại là rừng đặc dụng, có thảm thực vật phong phú, đa dạng, nhiều loại động vật quý hiếm. Công ty TNHH Thương mại dịch vụ du lịch Sông Hiền được UBND tỉnh Quảng Trị cấp phép cho đầu tư dự án Khu du lịch sinh thái Rú Lịnh với mục tiêu có một điểm đến hấp dẫn và mới lạ tại Quảng Trị, hướng đến xây dựng điểm lưu trú mới trong hành trình khám phá con đường di sản miền Trung.
Theo Quyết định 568 ngà 24/3/2016 của UBND tỉnh Quảng Trị, Công ty TNHH TMDV du lịch Sông Hiền được phép thuê rừng nguyên sinh Rú Lịnh đầu tư kinh doanh du lịch sinh thái kết hợp bảo tồn thiên nhiên trong thời gian không quá 30 năm, nguồn vốn đầu tư dự kiến 230 tỷ đồng.
Vào ngày 27/6/2017, Chi cục Kiểm lâm - Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Trị tổ chức lễ công bố Quyết định của UBND tỉnh về việc cho thuê rừng và bàn giao rừng Rú Lịnh cho Công ty TNHH Thương mại dịch vụ du lịch Sông Hiền với diện tích 100 ha để đầu tư kinh doanh du lịch sinh thái kết hợp bảo tồn thiên nhiên. Tại buổi công bố, Công ty TNHH TMDV du lịch Sông Hiền đã làm lễ động thổ xây dựng Khu du lịch sinh thái Rú Lịnh.
Tuy nhiên, từ khi nhận bàn giao rừng và triển khai động thổ xây dựng đến nay, mọi thứ vẫn còn như ban đầu, nghĩa là dự án khu du lịch sinh thái này vẫn đang còn trên giấy. Những hệ lụy từ việc triển khai dự án này bắt đầu kéo dài từ năm 2017. Quá trình chi trả đền bù hoa màu trên đất thuộc dự án cho các hộ dân để giải phóng mặt bằng diễn ra chậm trể, người dân liên tục có ý kiến về việc chậm chi trả tiền hỗ trợ đền bù.
Đường vào Rú Lịnh
Để giải phóng mặt bằng xây dựng dự án khu du lịch sinh thái Rú Lịnh, Công ty TNHH Thương mại dịch vụ du lịch Sông Hiền có trách nhiệm đền bù tiền hoa màu trên đất cho 123 hộ dân bị ảnh hưởng, với tổng số tiền hơn 3,1 tỷ đồng. Tháng 7/2017, thời điểm công ty cam kết chi trả cho các hộ dân bị ảnh hưởng, công ty chỉ mới chi trả cho 26 hộ tại xóm 1, thôn Hòa Bình, xã Vĩnh Hòa. Trải qua nhiều lần hứa hẹn, nhiều cuộc làm việc của địa phương với Công ty TNHH Thương mại dịch vụ du lịch Sông Hiền, việc đền bù hỗ trợ giải phóng mặt bằng cho các hộ dân mới được thực hiện xong.
Thực tế ghi nhận tại khu vực rừng nguyên sinh Rú Lịnh chưa có một hoạt động nào liên quan của công ty này trong việc triển khai dự án trên phần đất được bàn giao. Người dân thôn Hiền Dũng cho biết, khi nhà nước giao đất cho Công ty TNHH Thương mại dịch vụ du lịch Sông Hiền thực hiện dự án, người dân rất phấn khởi. Tin tưởng đây sẽ là cơ hội để vùng đất Vĩnh Hòa có nhiều đổi thay phát triển khởi sắc, nhưng sau nhiều lần hứa hẹn, việc đền bù gặp khó khăn, dự án vẫn không đâu vào đâu nên rất thất vọng.
Trao đổi với chúng tôi, Ông Lê Thanh Tâm, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hòa, Vĩnh Linh cho biết, quá trình đền bù hỗ trợ cho người dân mà công ty TNHH Thương mại dịch vụ du lịch Sông Hiền thực hiện kèo dài và phải mất nhiều lần làm việc với chính quyền các cấp, các sở ngành. Hiện tại đơn vị này vẫn chưa có hoạt động triển khai dự án. Nếu công ty không thực hiện thì xem xét hủy hợp đồng cho thuê rừng, giao cho đơn vị khác thực hiện, bởi người dân địa phương rất bức xúc, mất lòng tin vào tính khả thi của dự án.
Trước việc chậm trễ triển khai thực hiện dự án Khu du lịch sinh thái Rú Lịnh gây ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt cũng như gây mất niềm tin cho người dân hai xã Vĩnh Hòa, Vĩnh Hiền là các địa phương có đất nằm trong vùng thực hiện dự án, tháng 2/2018, UBND tỉnh đã có văn bản đồng ý với đề xuất của Sở KH&ĐT và hội đồng liên ngành về việc gia hạn thực hiện cam kết của Công ty TNHH Thương mại dịch vụ du lịch Sông Hiền. Đồng thời, giao nhiệm vụ cho các đơn vị liên quan theo dõi việc thực hiện cam kết của doanh nghiệp, không để tái diễn việc chậm trễ thực hiện dự án như thời gian qua nhằm ổn định tình hình an ninh trật tự tại các địa phương liên quan, đồng thời tránh tình trạng đất bị bỏ hoang trong khi người dân thiếu đất sản xuất.
Người dân chăn thả bò trong khu vực quy hoạch dự án
Kéo dài thêm thời gian, dự án vẫn dậm chân tại chỗ, chưa có những dấu hiệu tích cực trong việc triển khai, trong khi đó, yêu cầu quản lý bảo vệ tài nguyên rừng nguyên sinh là rất cấp thiết. Ngày 31.5.2019, UBND tỉnh Quảng Trị có công văn đề nghị công ty TNHH thương mại và dịch vụ du lịch Sông Hiền báo cáo tình hình triển khai dự án và giải trình rõ nguyên nhân chậm tiến độ. Trường hợp công ty này không có báo cáo hoặc không có lý do chính đáng UBND tỉnh sẽ kiểm tra xem xét việc thu hồi đất theo quy định.
Theo phản ánh của người dân, hoạt động quản lý bảo vệ rừng nguyên sinh Rú Lịnh trước đây với sự tham gia của cộng đồng dân cư nên không bị xâm hại, nhưng hiện nay, việc thuê mướn người bảo vệ rừng từ tiền thuê rừng mà công ty sông Hiền chi trả khá khiêm tốn, rất khó để bảo vệ quản lý chặt chẽ nguồn tài nguyên quý giá này.
Thời gian qua làn sóng đầu tư vào du lịch Quảng Trị tăng mạnh, đây chính là tín hiệu tích cực nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Đối với các dự án quá hạn không có lí do chính đáng thì kiên quyết thu hồi đất, đây là tinh thần chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Trị trong việc kiên quyết xử lý những dự án chậm tiến độ, đã gia hạn nhưng vẫn không đảm bảo thời gian hoàn thành thì cần thu hồi đất để dành cơ hội cho nhà đầu tư khác.
Trần Tú