Làng Đại Độ bây giờ bao gồm 3 khu phố 7, 8 và 10 thuộc phường Đông Giang là một vùng quê nằm dọc theo đoạn cuối cùng của dòng sông Hiếu, nơi ngã ba Gia Độ. Một làng quê hiền hòa,dân cư thuần phác, phong thủy hữu tình, dòng nước uốn lượn bao quanh làng làm nên một dáng vẻ thi vị, độc đáo mà ít nơi có được. Đó là ngôi làng đi xa thì nhớ, ở gần thì thương, nơi có khoảng 200 hộ dân gắn bó với cội nguồn Quảng Trị. Tiếng là đô thị hóa nhưng làng quê này vẫn giữ được nhiều bản sắc chân quê từ phong cảnh cho đến nết ăn nết ở.
Một buổi sáng yên bình , các bậc hào lão thường ra đình làng Đại Độ để cùng bàn chuyện xóm làng, cùng chia sẻ tình cảm của lứa tuổi đứng bóng xế chiều. Những câu chuyện về truyền thống của làng lại được gợi nhắc và được mọi người chăm chú lắng nghe. Ai cũng như thấy bóng dáng tổ tiên hiện về trong sớm mai này qua lời kể của những người đang sống hôm nay. Qúa khứ dường như vẫn đồng hành với hiện tại. Ông Dương Tú Anh, làng Đại Độ, phường Đông Giang, Đông Hà, QT cho biết, làng có từ trước thời Chúa Tiên Nguyễn Hoàng vào Nam trấn nhậm năm 1558, cư dân chủ yếu từ Thanh Hóa, Nghệ An. Trải qua biết mấy thăng trầm, làng Đại Độ có diện mạo như hôm nay. Trong kháng chiến chống Mỹ, làng có nhiều đóng góp vào chiến công vang dội “Trận Bạch Đằng trên sông Hiếu” tháng 2/1968.
Rồi khói hương được thành kính thắp lên, được những con dân cao niên của làng Đại Độ chiêm bái trước tiền nhân. Những vị tiền khai khẩn, những vị hậu khai canh, vị thành hoàng có công với làng với nước được hậu thế hôm nay tri ân và ngưỡng vọng. Qua nhiều thế sự đổi thay, qua nhiều chiến chinh loạn lạc, làng quê này vẫn trường tồn bền vững như chính tấm lòng của người dân Đại Độ. Những làng quê như thế sẽ trường cửu dài lâu như chính đất đai, sông nước đã tạo dựng nên gương mặt của một vùng quê nằm cuối hạ lưu sông Hiếu.
Làng Đại Độ trước hết là một làng nông nghiệp, dù nay đã thành phố, thành phường có nhiều đổi thay thì gương mặt làng quê gắn bó với người nhà nông vẫn còn nguyên nếp cũ. Hình ảnh con trâu hiền lành trên con đường làng đã quen thuộc bao đời nay với nông dân khiến mọi người, nhất là những ai xa quê không khỏi nhớ về nơi đồng quê mái rạ. Khi chúng tôi về đây thì những chân ruộng của làng đã gặt xong một mùa vàng no ấm, để lại một không gian cho những đàn vịt bơi lội, đàn cò tung cánh trên những cánh đồng vừa qua một vụ mùa thu hoạch. Người Đại Độ ngoài trồng lúa còn làm tôm với những hồ tôm ở ngã ba Gia Độ. Nhìn cảnh trời nước với chăn nuôi thủy sản xen lẫn bầy trâu béo tròn trong nắng sớm lại càng yên lòng với với những thành quả của người quê một nắng hai sương. Trong buổi nông nhàn, người Đại Độ không đi làm thêm ngành nghề, địch vụ thì cũng chẳng ngơi tay, lại bỏ công chăm bón vườn tược để tăng gia thêm rau màu,vừa góp phần cho bữa ăn gia đình vừa tăng thêm thu nhập cho kinh tế hộ gia đình. Những tấm lòng thiết tha với đất, những bàn tay chăm chỉ với ruộng đồng chắc chắn sẽ giúp cho bà con ngày thêm no ấm, giúp cho làng xóm ngày một rạng rỡ, thành bình. Ông Hoàng Trung Thi, Trưởng khu phố 7, phường Đông Giang vui mừng cho biết, năm nay làng Đại Độ được mùa lớn, ngoài ra bà con làm thợ nề, ngành nghề dịch vụ nên đời sống của nhân dân ngày càng ổn định.
Cũng chính làng quê ngày mỗi đổi thay nên mới có thêm điều kiện và quyết tâm đầu tư cho tương lai dài lâu, tạo thành một nét đẹp làng quê hôm nay.
Các thiết chế văn hóa của khu phố thuộc làng đã được xây dựng khang trang, phục vụ cho mục đích của nhân dân địa phương, tạo nên những kết quả trong quá trình hoạt động của bà con. Làng quê Đại Độ khoe mình trong nắng sớm bên con đường ven sông, những lối đi ngang dọc của làng quê ven đô. Quang cảnh Đại Độ bây giờ đã khác xưa nhiều lắm, những ngôi nhà bên hàng cau, hàng dừa đã tô điểm cho một vùng quê có truyền thống hàng trăm năm tuổi. Những câu chuyện tâm tình bên chén nước sẽ hiểu rõ hơn những thay đổi đáng mừng trong cuộc sống hôm nay. Và đi dạo một vòng quanh làng quê sông nước trong ánh nắng ban mai sẽ cảm nhận đầy đủ hơn những sắc màu cổ truyền và mới mẻ của một ngôi làng ở ngã ba sông.
Xuân Dũng