Để thích ứng với biến đổi khí hậu trong sản xuất nông nghiệp, thời gian qua, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Trị đã ứng dụng công nghệ mới, công nghệ tiên tiến vào sản xuất nông nghiệp đã mang lại hiệu quả cao, trong đó phải kể đến mô hình ứng dụng khoa học công nghệ tưới tiết kiệm nước, kết hợp với kỹ thuật canh tác nông nghiệp thông minh đã góp phần tăng năng suất, chất lượng cây trồng và bảo vệ môi trường.
Vườn tiêu gia đình anh Trần Chiến, thôn Lan Đình, xã Phong Bình, huyện Gio Linh
Hộ gia đình anh Trần Chiến, thôn Lan Đình, xã Phong Bình, huyện Gio Linh đã gắn bó vơi nghề trồng tiêu được hơn 15 năm. Khoảng 4 năm về trước nhận thấy việc canh tác, sản xuất tiêu theo kiểu truyền thống, cho sản lượng và năng suất không cao, đặc biệt là do ảnh hưởng của thời tiết, khí hậu thất thường, nắng hạn kéo dài làm cây tiêu sinh trưởng và phát triển kém. Trước thực tế đó, anh Chiến đã đi khắp nơi tự mày mò học hỏi công nghệ tưới tiết kiệm. Đến cuối năm 2016 anh đã tự lắp đặt thành công hệ thống tưới tiết kiệm cho vườn tiêu của gia đình. với ưu điểm có chi phí khá rẻ, đầu tư hệ thống bình quân chỉ khoảng 10 nghìn đồng một gốc, 2 đến 3 ngày mới tưới một lần, mỗi lần chỉ cần 30 phút, gia đình anh đã tiết kiệm đến 40% lượng nước tưới so với truyền thống. Đến nay anh đã áp dụng toàn bộ cho 8 sào tiêu của gia đình. Ngoài việc áp dụng hệ thống tưới tiết kiệm anh Chiến còn được ngành nông nghiệp hỗ trợ tham gia mô hình trồng tiêu sạch hữu cơ nhằm tăng năng suất, chất lượng cho cây tiêu của gia đình.
Anh Trần Chiến, thôn Lan Đình, xã Phong Bình, huyện Gio Linh:
Nhận thấy mô hình tưới tiết kiệm của anh Trần Chiến mang lại hiệu quả về nhiều mặt, 15 hộ trong Tổ hợp tác trồng tiêu của xã Gio Phong mà hộ gia đình anh tham gia cũng đã nhờ anh lắp đặt hệ thống tưới tiết kiệm này. Đến nay, toàn xã Gio Phong đã có trên 2ha tiêu áp dụng mô hình tưới tiết kiệm cho cây tiêu.
Bên cạnh đó, được sự hỗ trợ của Hội Nông dân tỉnh kết hợp với Dự án “Cải thiện nông nghiệp có tưới WB7” của ngành nông nghiệp, xã Gio Phong đã “Xây dựng mô hình ứng dụng chế phẩm vi sinh vật trong cải tạo vườn tiêu theo hướng an toàn sinh học”. Dự án được đầu tư và triển khai trong năm 2019, với quy mô 1,6 ha gồm 16 hộ nông dân tham gia. Khi tham gia mô hình các hộ dân cần phải áp dụng đúng quy trình khoa học kỹ thuật vào sản xuất như phát triển mô hình tưới tiết kiệm. Ngoài ra các hộ dân được hỗ trợ phân bón vi sinh, được tập huấn hướng dẫn việc tuân thủ các quy trình kĩ thuật như: không sử dụng thuốc trừ sâu, phân hóa học.
Công nghệ tưới tiết kiệm được gia đình anh Trần Chiến đầu tư để tưới cho vườn tiêu
Ông Nguyễn Văn Út, Phó Chủ tịch UBND xã Phong Bình, huyện Gio Linh:
Những năm qua, ngành Nông nghiệp Quảng Trị đã thực hiện nhiều giải pháp sản xuất nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu trong đó có Dự án “Cải thiện nông nghiệp có tưới thích ứng với biến đổi khí hậu WB7”. Dự án tập trung khuyến khích đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao, ứng dụng tưới tiết kiệm, trồng rau màu; nghiên cứu chọn lọc, khảo nghiệm các bộ giống mới, phù hợp với thổ nhưỡng và khí hậu của địa phương tập trung gieo trồng giống ngắn ngày để hạn chế tác động của hạn hán, lũ lụt và dịch bệnh; đầu tư hoàn thiện hệ thống hệ thống thủy lợi phục vụ tưới, tiêu. Sau gần 3 năm triển khai thực hiện mô hình thực hành nông nghiệp thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu đã hỗ trợ xây dựng 15 mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng thực hành tập trung ở các huyện thị như: Gio Linh, Vĩnh Linh, Triệu Phong, Hải Lăng, TP Đông Hà… trong đó phải kể đến 6 mô hình “Cánh đồng lớn sản xuất lúa chất lượng cao theo hướng hàng hóa và nâng cao hiệu quả trên đơn vị diện tích”. Đến nay, đã có gần 4.000 ha canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu và gần 200 ha sản xuất cây công nghiệp dài ngày và cây rau màu như: hồ tiêu, lạc, dứa, rau củ quả, đậu đỗ, dược liệu, tất cả đều sử dụng công nghệ tưới tiết kiệm.
Bà Cáp Thị Liên, Trưởng trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật thành phố Đông Hà:
Cũng theo ngành Nông nghiệp Quảng Trị, thực tế áp dụng tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho một số cây chủ lực có lợi thế và có thị trường như cà phê, hồ tiêu, cho thấy, áp dụng công nghệ này kết hợp với tưới phân hữu cơ vi sinh có thể gia tăng năng suất từ 10-40%, giảm chi phí công chăm sóc, tăng thu nhập của hộ gia đình từ 20-50%; tiết kiệm nước so với tưới truyền thống từ 20-40%. Việc áp sử dụng phù hợp từng biện pháp kĩ thuật trong sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là việc ứng dụng kỹ thuật vào tưới tiêu đã và đang giúp các địa phương tạo bước đột phá trong quá trình phát triển các cây trồng chủ lực từng vùng, từng địa phương như cây lúa, cây màu, cây công nghiệp. Qua đó thay đổi phương thức canh tác cũ bằng phương thức canh tác mới, phù hợp với thích ứng biến đổi khí hậu đặc biệt là đối phó với vấn đề hạn hán kéo dài như hiện nay.
Ông Nguyễn Văn Thức, Phó Phòng NN&PTNT huyện Gio Linh:
Có thể nói, cải thiện hệ thống tưới, tiêu cùng với thúc đẩy phát triển và ứng dụng các thực hành nông nghiệp tốt thích ứng biến đổi khí hậu, giúp cây trồng chủ lực của tỉnh được tưới với công nghệ tiên tiến, tiết kiệm nước tạo nên một nền nông nghiệp chủ động tưới, tiêu theo hướng hiện đại. Đồng thời góp phần giúp người nông dân sản xuất được nhiều sản phẩm hơn, đầu tư ít hơn, qua đó người dân được hưởng lợi trên cả 3 mặt kinh tế - xã hội – môi trường. Đây chính là một định hướng lâu dài giúp ngành nông nghiệp Quảng Trị phát triển một cách bền vững trước những khó khăn mà biến đổi khí hậu đã và đang gây ra.
Lê Thảo – Minh Trí